Büyük akıllı telefon üreticilerinin yeni amiral gemisi modelleri duyurmalarıyla birlikte akıllı telefon piyasasına yeni bir heyecan geldi. Bu beraberinde bir çok belirsizliği de getirdi. Bu yazımızda son model işlemcilerin teknik özelliklerini karşılaştırarak kafalardaki soru işaretlerini gidermeye çalışacağız.
Öncelikle 2015’in son çeyreğindeki veriler ışığında piyasadaki son duruma bakalım.
2015 Yılı Mobil İşlemci Pazar Payı Verileri
Küresel akıllı telefon işlemci pazarı 2015 yılının son çeyreğinde 20.1 milyar dolara ulaştı. Pazar payları bakımından ilk 5 şu şekilde: Qualcomm, Apple, MediaTek, Samsung ve Spreadtrum.
Qualcomm son çeyrekte güçlü rakiplerinde etkisiyle %10 seviyelerinde bir pazar payı kaybı yaşadı. Qualcomm’un mobil işlemci üretimindeki pazar payı 2014’deki %52 seviyesinden %42’ye kadar geriledi ancak zirvedeki yerini korudu. Apple ve MediaTek firmaları sırasıyla %21, %19’luk pazar payları ile 2. ve 3. sırayı aldılar.
Samsung 2015 yılında pazar payını en çok arttıran firma oldu ve geçen yıla oranla satışlarını 2 katına çıkardı. Bu başarıda “14 nm Exynos” işlemcilerinin payı büyüktür.
Intel firmasıda Samsung’un ardından büyük gelişme kaydeden 2. firma oldu. Satışlarını %66 oranında arttıran Intel bu artışa rağmen pazar payının yalnızca %1’ine sahip olabildi.
64 bit işlemciler 2015 yılında pazar payının %50’den fazlasını oluşturdu. Qualcomm 64 bit işlemci pazarının liderliğini devralma yolunda Apple’ı yakaladı. Qualcomm’un 2016 yılında portföyünü genişleterek 64 bit pazarında da lider olması bekleniyor.
2015 yılında Samsung satışlarında 3 haneli bir büyüme elde ederken MediaTek, HiSilicon ve Intel yalnızca 2 haneli bir büyüme kaydedebildi. HiSilicon ve Samsung özellikle kendi ülkelerindeki faaliyetleriyle büyümelerini gerçekleştirdiler. 2016 yılında da bu gelişimin süreceği tahmin ediliyor.
Üreticilere Genel Bakış
1.Qualcomm
Geçen yıl Qualcomm’un amiral gemileri için üretilen ana işlemcisi Snapdragon 810 modeliydi. Snapdragon 810 4 adet Cortex-A57 ve yine 4 adet Cortex A53 işlemciye sahipti. Ayrıca Adreno 430 grafik birimini barındıran bu model TSMC’nin 20nm üretim teknoloijisi kullanılarak üretilmişti. Ancak daha önceki ana modellere göre Snapdragon 810 fazla rağbet görmedi. Bunun nedenleri ise Samsung’un S6 modelinde kendi işlemcisini kullanması ve LG gibi diğer üreticilerinde daha düşük özelliklere sahip olan Snapdragon 808 modelini tercih etmesiydi.
Bu sene Qualcomm, yeni modeli olan Snapdragon 820 için kendi özel işlemci çekirdeği olan ve Kroyo olarak bilinen ARMv8 mimarisini Samsung’un 14nm LPP üretim teknolojisi ile üretti. Aşağıda Snapdragon 810 ve 820 arasındaki karşılaştırmayı bulabilirsiniz.
Snapdragon 820, 4 yeni Kryo çekirdeğine sahip. Bunlardan ikisi yüksek hızlı ve diğer ikisi ise düşük hızlıdır. Qualcomm performans arttırımının daha verimli bir şekilde yapılması için bu şekilde tasarlandığını belirtti. Qualcomm tarafından performans ve verimlilik bakımından Snapdragon 810 ile kıyaslandığında tek çekirdek bazında 2 kata kadar daha hızlı olduğu söyleniyor. Diğer yeni nesil işlemcilerle kıyaslandığında bir önceki nesile oranla hız farkının oldukça yüksek düzeyde olduğu görülüyor.
Yonga seti ayrıca 25 megapiksele kadar destek veren yeni bir görüntü sinyal işlemcisi ile birlikte yeni bir Hexagon 680 dijital sinyal işlemcisi ve Adreno 530 grafik birimini içermektedir. Yonga seti LTE üzerinden 600Mbps’ye kadar indirme ve 150Mbps’ye kadar da yükleme hızını destekliyor. Tabi ki ülkemizdeki operatörleri düşünürsek şu anda bu hızlara ulaşmak hayal olarak kalıyor. Ancak ilerleyen zamanlarda eğer bu hızlara ulaşabilirsek Snapdragon 820 şimdiden bu hıza destek veriyor.
2.Samsung
“Samsung Mobile” Qualcomm ve Spreadtrum gibi diğer şirketler tarafından yapılan işlemcilerin yanısıra sahibi olduğu LSI bölümü tarafından yapılan Exynos işlemcileri de kullanıyor. Geçen sene Samsung’un üst seviye modelleri çoğunlukla Exynos işlemcilerle donatıldı. Ancak bu sene Galaxy S7 modeli ile birlikte görüldüğü üzere ülkelere göre Exynos 8 ve Snapdragon 820 kullanılan S7 modellerine yer verilecek.
Aslında, “Samsung Mobile” yıllardan bu yana Exynos yonga setlerinin ana müşterisi konumundadır. Ancak “Samsung LSI” yavaş yavaş bunu değiştiriyor ve kendine Çinli üretici Meizu gibi yeni müşteriler buluyor.
1 yıl kadar önce Samsung 14nm üretim teknolojisi ile üretilmiş ilk mobil işlemci olan Exynos 7 üzerinde bazı yenilikler yaptı. Galaxy S6 ve S6 Edge modellerinde de kullanılan bu yonga geçen yıl android telefonlarda kullanılan en güçlü işlemcilerden biriydi. ARM’nin Mali T-760 grafik biriminin yanında 4 adet ARM Cortex-A57 ve 4 adet A53 çekirdeklere sahipti.
Exynos 8 Octa
Kasım ayında şirket ilk defa ARM v8 mimarisine dayalı özel bir işlemciye sahip olan Exynos 8 Octa 8890 modelini duyurdu. Bu hareketiyle Samsung, ARM uyumluluğuna sahip ancak ekstra özellikler eklenebilen özel işlemci tasarımları üreten, Apple ve Qualcomm gibi şirketler arasına girmiş oldu. Samsung yeni çekirdeklerin Exynos 7420’ye göre %30 daha hızlı olduğunu ve verimliliği %10 geliştirdiğine dikkat çekiyor. Exynos 8890’da 4 adet ARM Cortex-A53’ün yanı sıra 4 adet da yüksek performanslı özel çekirdek bulunuyor. Snapdragon 820’de de mevcut olan LTE desteği Exynos’da da mevcut ve 600 Mbps indirme, 150 Mbps yükleme hızına izin veriyor. Buna ek olarak Exynos 8 Octa 8890 ARM’nin yeni yüksek seviye grafik birimi olan ve 16 shader çekirdeğine sahip Mali-T880 ile beraber geliyor. ARM Mali-T880’in yine aynı sayıda shader çekirdeğine sahip olan T-700 modelinden daha yüksek performans ve verimlilik sunduğunu söylüyor.
3.MediaTek
Yonga üreticileri arasında Qualcomm’un en büyük rakibi olan MediaTek adını Çin pazarı gibi pazarlarda giriş seviyesindeki akıllı telefonlara yonga sağlayarak duyurdu. Şimdi ise hedeflerini biraz büyütüyorlar.
Geçen Mayıs ayında duyurulan Helio X20, 10 çekirdekli bir yongaya sahip olmasıyla piyasada farklılık yaratmıştı. Helio X20’de 2 adet 2.5 GHz Cortex-A72 çekirdek, 4 adet 2 GHz Cortex A53 çekirdek ve 4 adet 1.4 GHz A53 çekirdek bulunuyordu. Bu üçlü mimari yapısı farklı bir tasarımdı. MediaTek Helio X10’a göre X20’nin %30 oranında güç tüketimini azaltabileceğine dikkat çekiyor. X20 TSMC’nin 20 nm FinFET üretim teknolojisiyle üretilecek ve piyasaya çıktığında gerçek sonuçları öğreneceğiz ancak yazının sonunda resmi olarak MediaTek tarafından sağlanmış benchmark testleri mevcuttur.
Üçlü Mimari Yapısının Yararı
Eşsiz güç verimliliği ile muazzam seviyede hesaplama performansı sunan yeni MediaTek Helio X20 işlemciler akıllı telefon piyasasına yenilikçi bir özellik getiriyor.
MediaTek Helio X20 her biri farklı iş yükleriyle başa çıkacak şekilde tasarlanmış üç kümelenmiş işlemciyi bünyesinde barındırıyor. Araçlara vites eklemeye benzeyen çekirdekleri üç kümeye bölme sistemi optimum performans ve uzun pil ömrü için görevlerin daha verimli bir şekilde dağılımını sağlıyor.
MediaTek Helio X20 diğer kümelerde daha kompleks görevleri yönetirken basit görevleri de çekirdek kümelerinden birine devredebiliyor. Yani 2 küme bir karmaşık görev ile uğraşıyorken o sırada yapacağınız basit bir işlemi diğer kümeye aktarabiliyor, bu da kümeler arası bağımsız bir işleyişi sağlıyor. Eğer akıllı telefon sadece basit görevlerde kullanılıyorsa(SMS yollamak veya hesap makinesini çalıştırmak) bu sırada yalnızca bir küme çalışır, bu sırada diğer kümeler tükettikleri gücü azaltır ve hem yüksek performans hem de uzun pil ömrü sağlanmış olur.
4.HiSilicon
HiSilicon dünya genelinde fazla bir marka bilinirliği olmamakla birlikte dünyanın Samsung ve Apple’dan sonra 3. büyük akıllı telefon üreticisi olan Huawei’in yonga üreten bir koludur. Şu anda Huawei telefonları dışında hiç bir akıllı telefonda HiSilicon işlemcilerinden hiçbirinin bulunmadığını da yazıya eklemek gerekiyor. Huawei, Samsung gibi kendi yongaları ve diğer firmaların yongalarını değişik telefonlarda ve farklı modellerinde kullanabiliyor.
Kasım ayında HiSilicon, Huwaei’nin üst segment akıllı telefonu Mate 8 Phablet’te de yer alan yeni nesil Kirin 950 işlemcilerini CES fuarında duyurdu. Bu işlemci 16 nm FinFET üretim teknojisi bir cihaz olup 8 çekirdeğe sahip. Üzerinde 2.3 Ghz ve 1.8 GHz ARM Cortex A72 çekirdekler, Mali-T880 grafik birimi bulunuyor ve 6. kategori LTE’yi destekliyor. Bu işlemci 16 nm FinFET üretim teknolojisinin ve Mali-T880’in bir arada kullanıldığı ilk işlemcilerden biri olma özelliğini taşıyor. Huawei, önceki modellere göre yonganın, işlemci performansını %100 oranında arttırırken pil ömrünü de %70 oranında arttırabileceğini belirtiyor.
5.Spreadtrum
“Spreadtrum Communications” Batı pazarında adı fazla duyulan bir şirket değil ancak düşük maliyetli 3G yonga setleri ve son zamanlarda üretmeye başladığı 4G LTE destekli setler ile büyük firmalarla mücadele etmeye başladığını söyleyebiliriz.
İçerisinde 4 çekirdekli ARM Cortex-A7 1.5 GHz hızında bir uygulama işlemcisi barındıran ve LTE destekli SC9830A işlemcisi modellerinden biridir. Bu yonga ayrıca 1080p video desteği sunan çift çekirdekli ARM Mali-400MP grafik birimine de sahiptir. 13 megapiksel kamera desteği de bulunan yonga CDMA desteği olmaması nedeniyle bazı marketlerde aradığını bulamamıştır. Şirket hali hazırda MediaTek ile düşük maliyetli yonga pazarında rekabet etmektedir.
6.Intel
Intel yakın zamanda SoFIA’nın 3G destekleyen versiyonunun piyasaya sürmüş olsada 4G destekleyen versiyon hali hazırda proje aşamasında bekliyor. Ancak Intel telefon yongalarında bu güne kadar istediği başarıyı yakalayamadığı gibi bundan sonrada yakalayacak gibi durmuyor. Bazı söylentiler Spreadtrum firmasıyla bir ortaklık anlaşmasına varılabileceği yönündeyse de bu ortaklık somutlaşana kadar bir şey diyemiyoruz.
Tablet tarafında ise Intel Atom işlemcileriyle pazarda kendine bir yer edinmiş görünüyor.
7.Apple
Yongalarını kendisi tasarlayan ancak bu tasarladığı yongaları başka firmalara ürettiren tek şirket olarak Apple akıllı telefon pazarı açısından benzersizdir.
Apple’a A9 yongalarının üretim sürecinde Samsung ve TSMC firmalarının kaynaklarından birlikte yararlanması yeterli olmuştu. Ancak A10 yongalarının üretiminde otoriteler Apple’a daha fazla kaynak gerekebileceğinden bahsediyorken Apple şok bir açıklamayla Samsung ile artık çalışılmayacağını açıkladı. Böylelikle TSMC firması Apple A10 yonglarını üretecek tek firma olarak kaldı.
Apple ve Samsung mahkemelerde sıklıkla karşı karşıya gelseler bile mevzu birlikte iş yapmak olunca iyi geçinen yakın arkadaşlara dönüşüyorlardı. Aslında bunun doğru olmadığını Apple’ın bunu uzun zamandır Samsung’dan kurtulmaya çalıştığı söylentilerinden sonra ayrlık haberinin söylentileri doğrular nitelikte olduğu görülüyor.
A10 yongası tarafında ise alınan son bilgilere göre Apple TSMC firmasının 10nm üretim teknolojisinin performansı karşısında etkilendiği ve A10 yongasının bu teknoloji ile üretilmesini istediği belirtildi.
A9 Yonga
A9 yongasının özelliklerini hatırlayacak olursak eğer:
- 1.84 GHz hızında, çift çekirdek 14nm, 64 bit, özel ARM v8 mimarisine sahip Apple Twister işlemcisi
- 6 çekirdekli PowerVR GT7600 grafik birimi
- 2 GB LPDDR4 RAM ve 128 gb dahili hafıza desteği gibi özellikleri görüyoruz.
Güncel İşlemcilerin Özelliklerini Karşılaştırma Tablosu
Tabloda görüldüğü üzere yazıda anlatılan işlemcilerin özelliklerini rahatlıkla karşılaştırabilirsiniz.
Güncel İşlemcilerin Benchmark Karşılaştırmaları
Bu bölümde yazımızda anlatmış olduğumuz 5 işlemcinin 2 farklı benchmark uygulamasından alınan 3 farklı sonucu grafik üzerinde değerlendireceğiz.
Öncelikle şunu belirtmek isterim ki yalnızca bu testlere bakarak akıllı telefon almayın. Bu testlerde en yüksek skoru almış işemci için “%100 diğer işlemcilerden daha performanslıdır” denilemez. Performans büyük ölçüde işlemciye bağlı olsada onun dışında bir çok değişkene de bağlıdır. Tavsiyem alacağınız telefon odaklı düşünün, yani telefonu almadan önce onun gerçek kullanım testlerini izlemeniz daha faydalı olacaktır. Bu testler telefonların günlük kullanımındaki yapılan aktivitelerden(internette gezinme, çoklu işlemler arası geçiş, video izleme, oyun oynama vs.) ibaret ve ancak bunlar sizi en iyi sonuca götürebilir.
Peki benchmark testleri ne işe yarar neden yapılır? Bu testler donanımların birbiri arasında sentetik ortamda kıyaslanmaları için kullanılır. Tabiki performans tespiti yapar ancak tespit edilen bu performans farkının günlük kullanıma etkisi bilinememektedir. Kısacası bu testler kağıt üzerindedir ve bir donanımın bir benchmark programında göstermiş olduğu performansa göre aldığı skordan ibarettir. Günlük kullanımda vereceği performans bu skordan yola çıkılarak tahmin edilmeye çalışılır.
İlk iki testimiz Antutu Benchmark programıyla ilgili olacaktır.
Antutu Benchmark nedir?
Akıllı telefonların performansını kendi kriterlerine göre ölçerek bir skor oluşturan ve bu skorların diğer telefonlarınkiyle karşılaştırılarak performans testinin yapıldığı bir uygulamadır. En yüksek skoru alan telefon en yüksek performansa sahip kabul edilir. Antutu Benchmark programının testlerine öncelikle işlemci performans verilerini karşılaştırarak başlıyoruz.
1.Antutu Benchmark İşemci Performasları Karşılaştırması
Grafikte de görüldüğü gibi Qualcomm’un Snapdragon 820 işlemcisi 136383 ile en yüksek puanı almıştır. İşlemci hızı ve çekirdek sayısı Samsung’un Exynos Octa 8890 işlemcisinden daha düşük seviyede kalsa da bu testten en yüksek skoru Snapdragon 820 almıştır. Buradan hareketle Snapdragon’un özel Kryo çekirdeklerinde iyi bir iş çıkardığı söylenebilir.
Qualcomm’un arkasında 2. sırada yer alan Apple A9 işlemcisi testte android işletim sistemine sahip olmayan tek işlemcidir. Apple iOS işletim sistemi sayesinde rakiplerine oranla çok daha düşük seviyede donanımla android işlemcilere yakın performanslar verebiliyor. Eğer A9 diğerleriyle eşit bir donanımda olsa fark kesinlike muazzam boyutlara ulaşacaktır.
HiSilicon Kirin 950 üst seviye rakiplerine göre oldukça düşük bir puan alıyor.
MediaTek Helio X20 ise DDR3 993 MHz RAM’ine rağmen oldukça yüksek seviyede bir puan almıştır.
Özellik tablomuzdaki verileri de dikkate alırsak A9 işlemcisinde Apple’ın uyguladığı özel mimari gibi dokunuşların işlemci performansı üzerine büyük etkileri olduğu görülüyor. Bunu söylememin nedeni Snapdragon 820’de de yine özel bir mimari kullanılarak oluşturulan Kryo çekirdeklerinin sayısının az olmasına rağmen yüksek bir performans elde etmesidir.
İlerleyen yıllarda üreticiler bu özel mimariyle daha çok ilgilenirlerse bence Apple’daki iOS üstünlüğü ortadan kalkabilir.
İkinci benchmark testimiz olan grafik birimi karşılaştırması ile devam ediyoruz.
2.Antutu Benchmark Grafik Birimi Performasları Karşılaştırması
Bu testte Snapdragon 820 arayı oldukça açmış görünüyor. Buna neden olan etken ise tabiki Adreno 530 grafik birimidir. Çünkü Apple hariç testteki diğer işlemcilerde Mali-T880 ve yine Mali-T880 MP4(hız aşırtılmış versiyon) bulunuyor.
Yine görüldüğü aynı grafik birimine sahip 3 işlemci olan Exynos 8, Kirin 950 ve Helio X20 birbirinden tamamen farklı sonuçlar alıyorlar. Bu da grafik biriminin performansının aynı zamanda işlemciye de bağlı olduğunun en iyi göstergesidir.
Son olarak GeekBench 3 programıyla yapılan testi inceliyoruz.
GeekBench Nedir?
En doğru sonuçları verdiğini iddaa eden GeekBench uygulaması 15 farklı performans testine sahip ve cihazların gerçek hayat performanslarını test edebildiğini savunuyor. Ayrıca çok çekirdekli cihazların performans testlerinden sonra, sonuçlar çekirdeklere göre tek tek ayrılıyor. Böylece akıllı telefonunuzun hem tek çekirdekli hem de çoklu çekirdek performansını aynı anda görebiliyorsunuz.
3.GeekBench 3 Karşılaştırmaları
Son testimiz GeekBench 3 programıyla yapılmıştır ve tek çekirdeğin performans değeridir. Bu nedenle bu testler çok belirleyici olmamakla birlikte basit işlemler yaparken de işlemcinin tek çekirdeğini çalıştırdğını unutmayalım.
Yani bu sonuçlar bize ancak günlük normal kullanımda(sms atma, hesap makinesi kullanma vs.) telefonun yük altında olmadığı zamanlardaki performans değerini veriyor.
Burada Apple’ın liderliği ele geçirmesinden ziyade 10 çekirdekli Helio X20’nin Kirin 950’yi geçmesi kayda değerdir.
Sonuç
Bu testleri değerlendirmek performans açısından değerlendirirsek tabiki Snapdragon 820 açık ara bence galiptir. Ancak ortada enerji tüketimleri günlük kullanımda oluşan ısınmalar gibi veriler olmadığından net bir sonuca varmak mümkün değildir.
Helio X20’de bence bu testlerde fark oluşturan bir işlemcidir. Devrim olarak sundukları 3’lü küme mimarisi beklenilen etkiyi yaratabilir.